İş Kazası Hukuku
Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre ülkemizdeki iş kazalarında günde ortalama 3 işçi ölmekte, 6 işçi de iş göremez hale gelmektedir. İş kazası hukuku işverenle mağdur işçi arasındaki kusur ve tazminat durumlarını düzenlemektedir. Türk Borçlar Kanunu’na dayandırılan bu düzenleme ile mağdur işçinin haklarının işveren tarafından karşılanması gerekmektedir.
Söz konusu kanunun 54’üncü maddesinin Bedensel Zararlar başlığı altında da mağduriyet durumu net olarak belirlenmiştir. Burada, tedavi giderleri, kazanç kaybı, çalışma gücü azalması ya da kaybedilmesi, ekonomik geleceğin sarsılması kastedilmektedir. Yani, ölen işçinin yakınlarının tazminat talep etme hakkı vardır. Diğer yandan iş göremez hale gelen işçi de eski gücünde olamayacağından tazminat hakkı elde etmiş olmaktadır. İş kazası hukuku çerçevesindeki tazminat da ortaya çıkan zarar ile doğrudan ilgilidir. Çünkü kanun, işçinin maddi durumunun kazadan önceki haline getirilmesini emretmektedir.
Maddi Tazminat Hakkı Nasıl Elde Edilir?
Bahsi geçen kanun, çalışma gücünün kaybıyla işçinin ekonomik geleceği kaygıya düşer hükmünü belirlemiştir. Bu hüküm, işçinin doğan zararı ve tedavi masraflarını talep etmektedir. Ancak sigortalının tedavi masrafları SGK tarafından karşılanmışsa tedavi masrafları ödenmemektedir. Sadece iş gücü kaybından doğan zarar tazmin edilmektedir. İş gücü kaybından doğan zararın tazmin edilmesi için de kriterler kanunla ve Yargıtay içtihatlarıyla belirlenmiştir. Bu noktada şu kriterler dikkate alınmaktadır:
- Maluliyet (iş görememe) oranı
- İşveren kusuru
- İşçinin kusuru
- Sürekli maluliyet halinde faal ömür ve bakiye ömür süresi
- Sosyal sigortalar kurumu tarafından sağlanan gelirler
- İşçinin mal varlığındaki kayıplar
Gibi kriterler mevcuttur.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir, Kimler Hak Edebilir?
İşçinin, iş güvenliği önlemlerinin alınmamasında ölmesi durumunda hak edilen tazminat türüdür. Ölüm durumunda, işçinin bakmakla yükümlü olduğu anne, baba, eş ve çocuklar (yani destekten yoksun kalanlar) işverenden tazminat isteyebilmektedir. Öte yandan Yargıtay’ın, dini nikahlı eşlerle nişanlıların da bu tazminatı hak ettiğine dair kararları bulunmaktadır.
Buradaki tazminat, işçinin vefat etmemesi halinde ömrü boyunca ne kadar destekte bulunacağı hesaplanarak yapılmaktadır. Bu hesaplamada da ölen işçinin net geliri, kalan ömrü, çalışabilme dönemi gibi kriterler değerlendirilmektedir. Ancak destekten yoksun kalanların alacağı pay da iş kazası hukuku çerçevesinde mahkemece belirlenmektedir. Burada eşin evlenme olasılığı da değerlendirmeye giren kriterler arasındadır.
Manevi Tazminat Hakkı Nasıl Elde Edilir?
İşçinin iş kazası neticesinde ağır yara alması, yakınlarının yaşadığı üzüntü manevi tazminat kapsamına girer. Burada işçinin kaza veya meslek hastalığı sonucu uğradığı zararın boyutu önemlidir. Ayrıca hem işçinin, hem de yakınlarının derin üzüntü duyması, şok geçirmesi ve ruhen zarara uğramış olmaları dikkate alınmaktadır. Bu durumlarda işçi ve yakınları işverenden manevi tazminat talep edebilmektedir.
İş kazası hukuku uzmanlık isteyen bir konudur. Ekibimiz, geçmişteki örnekleri ve emsal kararları incelemiştir. Dolayısıyla her türlü sorularınıza yanıt vermek için hazırız.